Çini Eğitimi
08 Aralik 2007’de H.Trio’da bin yili askin bir gecmise sahip olan Cini Sanati’nin Egitimine’ne katildim.
Kil ve topragin firinlanarak bir nevi tabak haline getirildikten sonraki adi: ‘Biskuvi’. Calisacaginiz desenler daha onceden parsomen kagitlara cikariliyor. Bu parsomenleri biskuvinizin uzerine yerlestiriyorsunuz. Uzerinden de kalin kadin corabinin icerisine konulmus komur tozlari ile baski gecerek deseni biskuvinize cikariyorsunuz.
Desen ciktiktan sonra esek kilindan yapilmas incecik firca ile desenlerin etrafindan kontor geciyorsunuz. Yalniz kontor deyip gecemiyorsunuz. Bunun da bir teknigi var. Cizim yapmadiginiz eliniz ile biskuvinizin tam altindan tutup sadece bir yani masaya temas edecek sekilde surekli havada tutuyorsunuz. Cizim yaptiginiz elinizin kucuk parmagini biskuvinin uzerine denge saglamasi ve titremeyi engellemek icin dik olarak koyuyorsunuz. Kontorleri cizmeye mutlaka merkezden baslayip kendinize dogru cekiyorsunuz. Bu kurallara uyarak fircayi kaldirmamak ve tek hamlede bitirmek esas olan. Bence en zor kismi da bu cunku tek hamlede bitirebilmek icin hem elinizin cok yatkin olmasi hem de fircaniza alacaganiz boyanin miktarin ve kivamini cok iyi ayarlamaniz gerekiyor. Boyayi cok alirsaniz cizginiz kalin oluyor, az alinca da tamamlamaya yetmiyor.
Kontorleme bittikten sonra desenlerin icini renklendiriyorsunuz. Renklendirme icin ozel bir firca kullaniyor. Fircanin tam ortasindaki killar etrafindaki gore yarim cm. Civari daha uzun. Bu uzun tarafla desenin ust kismina boyayi koyup titreterek sonuna kadar indiriyorsunuz. Dalgali olmamasi icin de daha ince bir calismayla ikinci kati geciyorsunuz. En hassas renk kirmizi cunku kirmiziyi diger renklerden farkli olarak sulandirmadan ‘sek’ kullaniyorsunuz ve hemen kuruyor. Ayrica siyah kontorleri kapatabilen tek renk kirmizi. Bu yuzden kirmizi en son kullaniliyor. Yalniz biskuviler sirlanip firinlandiktan sonra o an gozukenden cok farkli renkler cikiyor.
Boyama bittikten sonra biskuviler sirlaniyor. Sir hem yuksek isida boyalarin toprak icine girerek pismesini engelliyor hem de yuzeye parlaklik katiyor. Yaklasik 900C’lik firinda 8 saat pisen biskuviler sonrasinda sanat eseriniz ortaya cikiyor. Biz de yaptiklarimizi Kutahya Universitesi’nde okuyan egitmenlerimize verdik. Haftaya pismis olarak alacagiz, bakalim ne cikacak.
Ayrica yanimiza yedek biskuvi, desen, komur tozu ve boya verdiler. Sevdim bu isi, evde calismalarima devam edecegim J
Biraz da ansiklopedik bilgi (kaynak Vikipedi)
Türk çini sanatının tarihi ilk Müslüman Türk devletlerinden Karahanlılara kadar dayanmaktadır. Bu da çini sanatının bin yılı aşkın bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir.
Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları çiniyi mimari süslemelerde sıkça kullanmış Anadolu Selçuklu Devleti'nin dağılmasından sonra, çini sanatında Osmanlı Devleti'nin kuruluşuyla yeni bir dönem başlamıştır.
Osmanlı Devleti'nin duraklama dönemiyle birlikte, İznik çini üretim faaliyetini 17.yy. sonlarına doğru tamamen durdurmuş ve çinicilik Kütahya’ya kaymıştır. Lale Devri'nde, İznik çini sanatı yeniden canlandırılmaya çalışılsa da çabalar uzun ömürlü olamamıştır.
Türk Çini SanatlarıDr. Hatice AksuGeleneksel Türk Sanatlarından olan çini, genellikle mimari yapıların, cami, köşk. saray, çeşme, türbe ve benzeri yapıların iç ve dış süslemelerinde kullanılmış bir seramik ürünüdür. Çinilerimiz tür olarak ikiye ayrılır.1- Duvar çinileri, batılıları Tile-Art dedikleri bu türe eskilerimiz Kaşi demişlerdir.2. Evani denilen bu tür tabak, vazo, kupa, kase, sürahi, bardak ve benzeri seramik ürünlerinden oluşmaktadır. Bu türe halen kullanma seramikleri demekteyiz.Türkler çok eski zamanlardan beri , binalarını, çinilerle süslemeyi tercih ediyorlardı. Özellikle İslamiyeti, kabul eden Karahanlılar (955) devleti döneminde mabetlerini çinilerle süslemeye başlamışlardı. Bu tercih Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları Zamanında gelenek halini almış ve daha sonraları Osmanlılar döneminde de devam etmiştir. Selçuklu çinilerinin özelliklerinden kısaca bahsetmemiz gerekirse, bunların kare veya dikdörtgen, altıgen şekillerinde olduklarını ve bir yüzlerinin, mavi, lacivert, toprak sarısı, turkuaz, siyah, kahverengi gibi sırla karıştırılmış renklerle boyanıp pişirilmiş olduklarını ve alçı veya horasan harç üzerine aplike edilmiş, mozayik şeklinde yapılmış süslemeler olduklarını söyleyebiliriz. Zamanla geliştirilen bu mozayik tekniğine Kufi tarzı yazılar ve rumi motiflerde katılmıştır. Tarihi dönemlerde gelişme gösteren Türk çini Sanatı 16. yüzyılda İznik çinileri ile zirveye ulaşmıştır.Çini, ortaya koyduğu çok renkli geniş yüzey olanlarını kaplama özelliği ve kalıcılığı ile Türk süsleme Sanatının en önemli unsuru ve malzemesi olmuştur. Camiler, medreseler, türbeler ve özellikle mimarisine çini ile mimari ifadeler kazandırmıştır. Çini süsleme 3 ana özelliği ile önemi açıklanmaktadır.1 Çok renklilik: Çini süsleme ile renk unsuru çok renkli olarak mimari ifadeye katılan bir boyuttur.2. Geniş yüzey alanlarını kaplama özelliği Genellikle kare levhalar halinde yapılan çiniler süsleme materyalini verir. Birkaç metrelik panolar halinde hazırlanan düzenlemeler yanında özellikle tekrarlanan süslemenin yer aldığı geniş yüzey alanı kaplamıştır.3- Kalıcılık: 900°C dolaylarında bir ısıda fırınlarda pişirilen çini levhalar, çiniyi süslemenin en kalıcı unsuru haline getirmiştir. Çini üzerinde yer alan süsleme desen olarak sonsuzluğa uzanan bir süreklilik kazanır.Türk çini Sanatında yeni tekniklere geçme, form ve Sanat zevkini ve yetkinliğini bozmadan geri götürmeden sürekli artan isteği daha kısa sürede karşılayacak yeni üretim teknikleri ve imkanlarının araştırılması ve bunların uygulanması ile mümkün olmuştur.Uygulama teknikleri sırası ile:1- Mozaik çini tekniği.2- Renkli sır tekniği3- Sır altına boyama tekniği.1- Mozaik Çini Tekniği: Türk çini Sanatında yaygın olarak kullanılan en eski teknik olan bu tekniğin kaynağını sırlı tuğla süslemenin aldığı söylenebilir. Mozaik çini tekniği 13.yy da Anadolu Selçuklu çini Sanatına kişiliğini kazandıran ve Osmanlı döneminin varlığını 15.yy'ın sonuna kadar sürdüren bir çini tekniği olmuştur.2- Ana teknik özelliği süslemenin, süsleme örneğinin doğrudan çinkolu saydam olmayan renkli sır ile yapılmasıdır. Bu teknikte levha üzerinde renkli sır ile boyama söz konusudur, renkli sır tekniğinde levha üzerinde süsleme örneğinde krom oksit bir bileşimle tekrar çizilmiş, kontür olarak verilmiş bu şekilde fırınlanan renkler birbiri içine akması önlenmiştir.3- Sır Altına Boyama: 13.yy’da Anadolu Selçuklu'da kullanıldığı gibi, 16.yy'ın ikinci yarısında Osmanlı'da gelişmesini tamamlayan bir çini tekniğidir.4- Perdah Tekniği: Bir sır üstü tekniğidir. Beyaz astarlı renksiz saydam sırlı levhalar üzerine altın ve gümüş tozları ile süsleme yapılıyor ve fırınlanıyor.
Yazı Tarihi: 08 Aralık 2007
08 Aralik 2007’de H.Trio’da bin yili askin bir gecmise sahip olan Cini Sanati’nin Egitimine’ne katildim.
Kil ve topragin firinlanarak bir nevi tabak haline getirildikten sonraki adi: ‘Biskuvi’. Calisacaginiz desenler daha onceden parsomen kagitlara cikariliyor. Bu parsomenleri biskuvinizin uzerine yerlestiriyorsunuz. Uzerinden de kalin kadin corabinin icerisine konulmus komur tozlari ile baski gecerek deseni biskuvinize cikariyorsunuz.
Desen ciktiktan sonra esek kilindan yapilmas incecik firca ile desenlerin etrafindan kontor geciyorsunuz. Yalniz kontor deyip gecemiyorsunuz. Bunun da bir teknigi var. Cizim yapmadiginiz eliniz ile biskuvinizin tam altindan tutup sadece bir yani masaya temas edecek sekilde surekli havada tutuyorsunuz. Cizim yaptiginiz elinizin kucuk parmagini biskuvinin uzerine denge saglamasi ve titremeyi engellemek icin dik olarak koyuyorsunuz. Kontorleri cizmeye mutlaka merkezden baslayip kendinize dogru cekiyorsunuz. Bu kurallara uyarak fircayi kaldirmamak ve tek hamlede bitirmek esas olan. Bence en zor kismi da bu cunku tek hamlede bitirebilmek icin hem elinizin cok yatkin olmasi hem de fircaniza alacaganiz boyanin miktarin ve kivamini cok iyi ayarlamaniz gerekiyor. Boyayi cok alirsaniz cizginiz kalin oluyor, az alinca da tamamlamaya yetmiyor.
Kontorleme bittikten sonra desenlerin icini renklendiriyorsunuz. Renklendirme icin ozel bir firca kullaniyor. Fircanin tam ortasindaki killar etrafindaki gore yarim cm. Civari daha uzun. Bu uzun tarafla desenin ust kismina boyayi koyup titreterek sonuna kadar indiriyorsunuz. Dalgali olmamasi icin de daha ince bir calismayla ikinci kati geciyorsunuz. En hassas renk kirmizi cunku kirmiziyi diger renklerden farkli olarak sulandirmadan ‘sek’ kullaniyorsunuz ve hemen kuruyor. Ayrica siyah kontorleri kapatabilen tek renk kirmizi. Bu yuzden kirmizi en son kullaniliyor. Yalniz biskuviler sirlanip firinlandiktan sonra o an gozukenden cok farkli renkler cikiyor.
Boyama bittikten sonra biskuviler sirlaniyor. Sir hem yuksek isida boyalarin toprak icine girerek pismesini engelliyor hem de yuzeye parlaklik katiyor. Yaklasik 900C’lik firinda 8 saat pisen biskuviler sonrasinda sanat eseriniz ortaya cikiyor. Biz de yaptiklarimizi Kutahya Universitesi’nde okuyan egitmenlerimize verdik. Haftaya pismis olarak alacagiz, bakalim ne cikacak.
Ayrica yanimiza yedek biskuvi, desen, komur tozu ve boya verdiler. Sevdim bu isi, evde calismalarima devam edecegim J
Biraz da ansiklopedik bilgi (kaynak Vikipedi)
Türk çini sanatının tarihi ilk Müslüman Türk devletlerinden Karahanlılara kadar dayanmaktadır. Bu da çini sanatının bin yılı aşkın bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir.
Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları çiniyi mimari süslemelerde sıkça kullanmış Anadolu Selçuklu Devleti'nin dağılmasından sonra, çini sanatında Osmanlı Devleti'nin kuruluşuyla yeni bir dönem başlamıştır.
Osmanlı Devleti'nin duraklama dönemiyle birlikte, İznik çini üretim faaliyetini 17.yy. sonlarına doğru tamamen durdurmuş ve çinicilik Kütahya’ya kaymıştır. Lale Devri'nde, İznik çini sanatı yeniden canlandırılmaya çalışılsa da çabalar uzun ömürlü olamamıştır.
Türk Çini SanatlarıDr. Hatice AksuGeleneksel Türk Sanatlarından olan çini, genellikle mimari yapıların, cami, köşk. saray, çeşme, türbe ve benzeri yapıların iç ve dış süslemelerinde kullanılmış bir seramik ürünüdür. Çinilerimiz tür olarak ikiye ayrılır.1- Duvar çinileri, batılıları Tile-Art dedikleri bu türe eskilerimiz Kaşi demişlerdir.2. Evani denilen bu tür tabak, vazo, kupa, kase, sürahi, bardak ve benzeri seramik ürünlerinden oluşmaktadır. Bu türe halen kullanma seramikleri demekteyiz.Türkler çok eski zamanlardan beri , binalarını, çinilerle süslemeyi tercih ediyorlardı. Özellikle İslamiyeti, kabul eden Karahanlılar (955) devleti döneminde mabetlerini çinilerle süslemeye başlamışlardı. Bu tercih Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları Zamanında gelenek halini almış ve daha sonraları Osmanlılar döneminde de devam etmiştir. Selçuklu çinilerinin özelliklerinden kısaca bahsetmemiz gerekirse, bunların kare veya dikdörtgen, altıgen şekillerinde olduklarını ve bir yüzlerinin, mavi, lacivert, toprak sarısı, turkuaz, siyah, kahverengi gibi sırla karıştırılmış renklerle boyanıp pişirilmiş olduklarını ve alçı veya horasan harç üzerine aplike edilmiş, mozayik şeklinde yapılmış süslemeler olduklarını söyleyebiliriz. Zamanla geliştirilen bu mozayik tekniğine Kufi tarzı yazılar ve rumi motiflerde katılmıştır. Tarihi dönemlerde gelişme gösteren Türk çini Sanatı 16. yüzyılda İznik çinileri ile zirveye ulaşmıştır.Çini, ortaya koyduğu çok renkli geniş yüzey olanlarını kaplama özelliği ve kalıcılığı ile Türk süsleme Sanatının en önemli unsuru ve malzemesi olmuştur. Camiler, medreseler, türbeler ve özellikle mimarisine çini ile mimari ifadeler kazandırmıştır. Çini süsleme 3 ana özelliği ile önemi açıklanmaktadır.1 Çok renklilik: Çini süsleme ile renk unsuru çok renkli olarak mimari ifadeye katılan bir boyuttur.2. Geniş yüzey alanlarını kaplama özelliği Genellikle kare levhalar halinde yapılan çiniler süsleme materyalini verir. Birkaç metrelik panolar halinde hazırlanan düzenlemeler yanında özellikle tekrarlanan süslemenin yer aldığı geniş yüzey alanı kaplamıştır.3- Kalıcılık: 900°C dolaylarında bir ısıda fırınlarda pişirilen çini levhalar, çiniyi süslemenin en kalıcı unsuru haline getirmiştir. Çini üzerinde yer alan süsleme desen olarak sonsuzluğa uzanan bir süreklilik kazanır.Türk çini Sanatında yeni tekniklere geçme, form ve Sanat zevkini ve yetkinliğini bozmadan geri götürmeden sürekli artan isteği daha kısa sürede karşılayacak yeni üretim teknikleri ve imkanlarının araştırılması ve bunların uygulanması ile mümkün olmuştur.Uygulama teknikleri sırası ile:1- Mozaik çini tekniği.2- Renkli sır tekniği3- Sır altına boyama tekniği.1- Mozaik Çini Tekniği: Türk çini Sanatında yaygın olarak kullanılan en eski teknik olan bu tekniğin kaynağını sırlı tuğla süslemenin aldığı söylenebilir. Mozaik çini tekniği 13.yy da Anadolu Selçuklu çini Sanatına kişiliğini kazandıran ve Osmanlı döneminin varlığını 15.yy'ın sonuna kadar sürdüren bir çini tekniği olmuştur.2- Ana teknik özelliği süslemenin, süsleme örneğinin doğrudan çinkolu saydam olmayan renkli sır ile yapılmasıdır. Bu teknikte levha üzerinde renkli sır ile boyama söz konusudur, renkli sır tekniğinde levha üzerinde süsleme örneğinde krom oksit bir bileşimle tekrar çizilmiş, kontür olarak verilmiş bu şekilde fırınlanan renkler birbiri içine akması önlenmiştir.3- Sır Altına Boyama: 13.yy’da Anadolu Selçuklu'da kullanıldığı gibi, 16.yy'ın ikinci yarısında Osmanlı'da gelişmesini tamamlayan bir çini tekniğidir.4- Perdah Tekniği: Bir sır üstü tekniğidir. Beyaz astarlı renksiz saydam sırlı levhalar üzerine altın ve gümüş tozları ile süsleme yapılıyor ve fırınlanıyor.
Yazı Tarihi: 08 Aralık 2007
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder